ارزش وسايل و ابزار كار چگونه به دست ميآيد؟
هر كالايي هم داراي ارزش مصرفي(منظور ارزشي است كه نيازي را برآورده ميكند. مانند اره كه با آن چوب ميبريم.) است و هم داراي ارزش مبادلهاي(منظور اين است كه آن وسيله داراي ارزش نهفته در وجود خود است كه به وسيله آن ارزش، مبادله ميشود كه معمولا" اين ارزش را با پول ميسنجيم مثلا" اره تازه و كار نكرده فرضا" 4000 تومان و اره كار كرده، 2000 هزار تومان ارزش دارد.) است. بنابراين وسايل و ابزارهاي كار كه به وسيلهي يك كارفرما در كارخانهاش مورد استفاده كارگران قرار ميگيرد، آنها نيز داراي ارزش مصرفي و ارزش مبادلهاي است. ارزش مصرفي آن ضمن كار با آن به تدريج كاسته شده و در نهايت مستعمل گرديده و به انبار وسايل فرسوده منتقل ميگردد، اما چه بر سر ارزش مبادلهاي آنها ميآيد. ارزش مبادلهاي وسايل و ابزار كار به تدريج و طي زماني كه اين وسايل، كار انجام ميدهند، به كالاهاي توليدي توسط كارگران، منتقل ميگردد و به دست صاحب اصلي آن يعني كارفرما باز ميگردد.
"اگر كالايي ارزش مصرفياش را از دست دهد، ارزش خود را نيز از دست ميدهد. وسايل توليد با از دست دادن ارزش مصرفيشان ارزش خود را از دست نميدهند، زيرا آنها در فرايند كار شكل اصلي ارزش مصرفي خود را از دست ميدهند فقط براي اين كه محصول، قالب ارزش مصرفي جديدي را به دست آورند، ... در فرايند كار، وسايل توليد ارزش خود را به محصول تنها تا جايي انتقال ميدهند كه ارزش مبادلهاي خود را همراه با ارزش مصرفي مستقلشان از دست بدهند."
"اگر اين نوع ابزار كار (ماشينها، ابزارآلات و تأسيسات، كارخانهها و غيره) را در كل دوران استفادهاش، از لحظهي ورود به كارگاه تا روز تبعيد آن به انبار آت و آشغال، در نظر بگيريم، پي خواهيم برد كه در اين دوره ارزش مصرفي آن توسط كار كاملا" مصرف شده و بنابراين ارزش مبادلهاي آن كاملا" به محصول انتقال يافته است. مثلا"، اگر يك ماشين ريسندگي ده سال عمر كرده باشد، روشن است كه در اين دورهي كاري، ارزش كامل آن طي ده سال به محصول انتقال يافته است. ... ابزار نيز همانند انسان سرنوشت مشابهي دارد. گذشت هر روز انسان را بيستوچهار ساعت به مرگش نزديكتر ميكند، هرچند هيچ كس از ظاهر كسي به دقت نميتواند بگويد او چند روز ديگر هنوز بايد در اين جاده ره بسپارد. اما اين مشكل مانع نميشود تا شركتهاي بيمهي عمر ميانگين طول عمر آدمي را با نتايجي بسيار دقيق و از آن بيشتر پرسود بگيرند. همين امر در مورد ابزارهاي كار صادق است. بنا به تجربه معلوم ميشود كه يك ماشين خاص به طور ميانگين چه مدت عمر خواهد كرد. فرض كنيد كه ارزش مصرفي آن در فرايند كار فقط شش روز دوام داشته باشد. پس هر روز به طور ميانگين يك ششم از ارزش مصرفي خود را از دست ميدهد، و بنابراين يك ششم از ارزش خود را در محصول روزانهاش از دست ميدهد." ... "به اين ترتيب كاملا" روشن است كه وسايل توليد هرگز ارزش بيش از آنچه خود در جريان فرايندكار با از بين رفتن ارزش مصرفيشان از دست ميدهند، به محصول انتقال نميدهند. اگر يك ابزار كار هيچ ارزشي نداشته باشد كه از دست بدهد، يعني اگر محصول كار انساني نباشد، هيچ ارزشي هم به محصول انتقال نميدهد. اين ابزار بدون آن كه نقشي در تشكيل ارزش مبادلهاي داشته باشد به ايجاد ارزش مصرفي كمك ميكند. اين موضوع در مورد تمامي ابزارهاي توليدي كه طبيعت بدون كمك انسان در اختيار ميگذارد، مانند زمين، باد، آب، فلزات در شكل كاني خود و الوارهاي چوب در جنگلهاي بكر صادق است."
كاپيتال جلد يكم صص233- 234-235 ترجمه حسن مرتضوي
نظرات شما عزیزان: